İçindekiler
I. Osman, Osman Gazi, Osman Bey, mahlasıyla Fahruddin, Kara Osman, Mu’inüddin veya Osmancık, Osmanlı Beyliği ve Osmanlı Hanedanı’nın kurucusu ve beyliğin ilk padişahı olan Türk hükümdardır. Osman Bey, 1258 tarihinde Söğüd’de veya Osmancık’da dünyaya geldi. Babası Ertuğrul Gazi, Annesi Halime Hatun’dur. 24 Yaşındayken babasının yerine geçti.
İlk evliliği, 1280 civarında, Sultan Orhan’ın annesi ve Selçuklu vezirlerinden Ömer Abdülaziz Beyin kızı Mâl Hatun iledir. 1289 yılına doğru ise Şeyh Edebali’nin kızı Rabi’a Bâlâ Hatun ile evlendi. Lider, hanedan kurucusu, kılıç ustası Osman Bey dönemini alplerinin(askerlerinin) yardımı ve yanında olan bilginlerin yardımıyla oldukça başarılı fetihlere ve akınlara imza atmıştır.
Osman Bey’in Hayatı
Şimdi Osman Bey’e geri dönelim. Osman Bey, 1281 yılında Sögüt’te, Kayı Boyu’nun yönetimine geçtiğinde henüz 24 yaşındaydı. Ata binmekte, kılıç kullanmakta ve savaşmakta çok ustaydı. Yönetime geçmesi bazı tarihciler tarafından olaylı kabul edilir. Osman Bey amcası Dündar Bey ile beyliğin yönetimi için çatışmaya girdiğini sonunda ise Osman Bey’in süren bu çatışmayı kazanıp, Dündar Bey’i ok ile öldürdükten sonra yönetime geçtiğini söyler. Fakat Hacı Bektaş’ın “Velayet-Name” adlı eserinde farklı bir anlatım yatar.
Bu anlatıma göre Ertuğrul Gazi’den sonra Osman Bey’in abisi Gündüz Alp Kayı beyi olmuştur. Osman Bey bu süreçte etrafta bulunan Bizans yörelerine akınlar düzenlemiş, Bizanslı Bursa Tekfuru sonunda bu akınlara dayanamayıp Selçuklu Sultanı II. Alaeddin Keykubad’a elçiler göndererek Osman Bey’i şikayet etmiştir. Bunun üzerine Gündüz Alp, Osman Bey’i Konya’ya II.Aleaddin Keykubad’a yollamıştır.
Selçuklu Sultanı Osman Bey’i, Sulucakarahöyük’te bulunan Hacı Bektaş’a yollamıştır. Hacı Bektaş, Osman Bey’i oldukça misafirperverce karşılayıp, Sultana yanında Osman Bey’e bolca övgü dolu bir mektup ile geri göndermiştir. Oluşan bu olaylar çervesinde Osman Bey Söğüt’e döndükten sonra Sultan tarafından “altun başlı sancak” ve “tablhane (mehter)” gibi hediyeler ile Osman Bey’i ödüllendirmiştir.
Tarihciler bu olayı uç beyliğine istiklal vermesi olarak kabul etmektedir. Vilayetname de daha sonradan ne olduğu anlatılmamaktadır. Bundan sonraki dönemler de Osman Bey ya Gündüz Alp ile çatışmaya girerek kayı beyi olmuştur ya da Gündüz Alp “Domaniç Muharebesi”de şehit düştükten sonra yönetime geçmiştir.
Osman Bey 1280’lerden 1300’e kadar uzanan yıllar boyunca Osmanlı Devleti’nin doğuş sürecinde oldukça başarılı fetihlere ve akınlara imza atmıştır. Babası Ertuğrul Gazi’den devraldığı 4800 km2 toprakları oğluna Orhan Gazi’ye ilerleyen yıllarda 16.000 km2 olarak devredicektir.
Toplumsal düzeni oldukça karışık olan Bitinya bölgesine(Bursa-Bilecik-İznik) başarılı çatışmalara girmiş ve bunlardan galip çıkmıştır. 1283’te İnegöl Tekfuru Nikola ile yaptığı “Ermeni Beli Muharebesi”de yenik düşmüş, bu muharebe sonucu kardeşi Saru Batu Savcı Bey’in oğlu Bayhoca şehit düşmüştür. İlerleyen yıllarda 1284’te 300 kişilik ordu ile İnegöl yakınlarındaki “Kulucuhisar”a baskın düzenleyerek buradaki kaleyi ele geçirmiştir. Bu Osman Bey’in kurucağı Osmanlı Haneda’nın ilk kale fethi olarak sayılır.
Osman Bey 1283’teki yenilgisinin ardından tekrar İnegöl Tekfuru ve Karacahisar Tekfuru yerel kuvvetleri ile ”Domaniç Muhaberi”den galibiyet ile ayrılmış. Fakat bu galibiyet sonrasın da kardeşi Savcı Bey(Vilayetname’ye göre Gündüz Alp) şehit düşmüştür. Oldukça önemli muharebelerden galibiyet ile ayrılan Osman Bey, müttefikleri ile çeşitli yerlere akınlar yapmıştır.
İlerleyen yıllarda Osman Bey’in yükselişini farkeden ve bundan rahatsız olan Bilecik Tekfuru kızının evlendiği düğüne Osman Bey’i davet ederek ona pusu kurup öldürmek istemiştir. Osman Bey, Harmankaya Tekfur’unun yardımı ve bunun bir tuzak olduğunu söylemesi üzerine akıllıca bir taktik ile pusu için çağrıldığı kenti ele geçirmiştir.
Aynı zamanda Yarhisar’dan yola çıkan düğün alayını alpleri ile alt etmiş, alay da bulunan Yarhisar Tekfur’unun kızı ile oğlu Orhan Gazi’yi evlendirmiştir. Bu olaylar sonucunda Yarhisar Kalesi ile Bilecik Kalesi kolayca Osman Bey’in eline geçmiştir. Aynı dönemde Turgut Alp İnegöl Kalesini 1299’da kuşatarak kaleyi ele geçirmiş, İnegöl Kalesi’de Osmanlı Beyliği’nin topraklarına katılmıştır.
1299’da Turgut Alp’in İnegöl Kalesi’ni ele geçirmesi ile Osmanlı Devleti kurulmuş olarak kabul edilir. Diğer bir duruma göre ise Anadolu Selçuklu Devleti’nin yıkılması ile Osman Bey istiklalini ilan ederek, Osmanlı Devleti’ni kurduğunu söyler.
İznik Gölü’nün doğusunda bulunan İznik şehrine karşı olmak üzere gölün batı kısmına 1301 yılında Yenişehir’i kurmuş ve burayı Beylik Merkezi yapmıştır.
Bafeus Muhaberebesi, 1302 yılında Bursa valisi Atranos, Kite, Kestel Tekfurlarının yerel güçleri ve paralı askerler ile İznik Şehrini geri almak için oluşturulmuş ordu, oluşan Türk tehdidine son vermek ve İznik’i geri almak için Yalakdere vadisini tıkamak ve bu rota üzerineden İznik’e yürümek amacıyla ilerliyordu. Osman Bey bu ilerleyişi durdurmak adına Yalakova’ya hızla ilerledi ve anında saldıraya geçti. Yerel ordu güçleri ve paralı askerlerin komutasındaki Bizanslı komutan Muzaton böyle bir saldırıyı beklemiyordu, Bizans askerleri böyle bir ani saldırı sonucu paniğe kapılıp dağıldılar. Toplanmaya çalışsalar da paniğe kapılıp geri çekildiler.
Osmanlı Ordusu bu muharebeyi oldukça başarılı bir şekilde kazanmış ve Bizans Ordusunu geri püskürtmüştür. Bu muharebe ardından Osman Bey galibiyet ile durmadı fetihlerine ve akınlarına devam etti aynı yıl Kite hisarı, Orhaneli ve Alayos adası Osmanlıların eline geçti.
Bizans İmparatoru bu olayın ardından Osmanlıları ve diğer beylikleri Batı Anadolu’dan atmak adına daha tehlikeli politikalar uyguladı. Akdeniz sularından korsanlığı ile ün yapmış Roger de Flor’u ve onun komuta ettiği paralı askerlerden oluşan katalan bölüğününden yardım istemiş, Roger de Flor’u kendine daha çok bağlamak için de kızıyla evlendirmiştir.
Roger de Flor ve katalan bölüğünün aldığı zaferler ve girdiği her muharebeden galibiyet ile çıkması Osmanlı’nın ilerleyişini Güney Marmara’da oldukça ciddi bir şekilde yavaşlatmıştır.
Son Yılları
Osman Bey’in son yıllarında yaşının ilerlemesi ve gut hastalığı yüzünden idareyi oğlu Orhan Gazi’ye bırakmıştır. Osmanlı’nın daha da genişlemisini sağlamak adına Bursa’nın feth edilmesi gerekiyordu. Osman Bey dönemin de Bursa’nın etrafı Osmanlı Hisarları ile çevrilmiş ve ablukaya alınmış olsa da Bursa’nın fethi Osman Bey öldükten sonra oğlu Orhan Gazi tarafından yapılacaktır. Öldüğü yıl halen tartışmalara konu olsa da çoğu kişiye göre 1324 yılında vefat etmiştir. Ölüm yeri ve mezarının nerede olduğu tartışılmaktadır. Osman Gazi’nin türbesi şuan da Bursa ilimizin Tophane ilçesin de bulunmaktadır.
Alpler Kimlerdir ? Alpler Kimlere Denir ?
Alpler birer şövalyedir. Alp olmak için bazı gereksinimler vardır. Ata çok iyi binmeleri, kılıçı ve yayı usta bir biçimde kullanmaları gerekmektedir. Aynı zamanda kılıç kutsal sayıldığı için onun üzerine yemin ettiklerini söylüyor. Buna atıfta bulunarak alpleri birer şövalyeye benzetiyor.
Gaza Anlayışı
Başlangıçtan beri uç beylerinin fetih politikasına iki prensip yön vermiştir: Gazâ ve istimâlet. Dinî ideoloji olarak kutsal savaş İslâmî gazâ, Hıristiyan ülkelerine karşı örgütlenmiş askerî uç bölgelerinde ilk aşamada aralıksız akınlar, daha sonra fetih ve yerleşme ve sonunda uç gazi beyliklerinin kuruluşu şeklinde bir gelişme göstermiştir. Gazâ, sanıldığı gibi kontrol altına alınan bölgelerde halkı İslâmlaştırma amacına yönelik değildi.
Gazâ dârülislâmın egemenlik alanını genişletmeyi amaçlardı. Osmanlı uç gazi beyleri din âlimlerine danışır ve uygulamada onlara uyum sağlamaya çalışırlardı. Şeyh Edebâli ve Dursun Fakih, Osman Bey’in danışmanları idi.
